250 km na północ od jeziora Ontario i 200 km na zachód od Ottawy, wśród porośniętych lasami wzgórz leży Dolina Madawaska. Kiedy latem przemierzaliśmy ją samochodem, zaskakiwały nas polskie nazwy miejscowości. Skąd na kanadyjskiej prowincji Kartuzy, Wilno, Kaszuby? Odpowiedź na to pytanie otrzymaliśmy w biurze turystycznym "South of 60" w Barry's Bay, największym miasteczku regionu.

Był rok 1858, gdy ok. 300 emigrantów z kaszubskich wsi spod Bytowa i Kościerzyny przybyło do Kanady pod pokładem żaglowca przypominającego karawelę Kolumba. Kanadyjski rząd przydzielił im 20-hektarowe działki wzdłuż drogi kolonizacyjnej Opeongo Road, wiodącej z Otawy na zachód. Skalistą, porośniętą gęstym lasem ziemię przybysze musieli przygotować pod uprawy, karczując kilkusetletnie drzewa i usuwając głazy. Potem zbudowali drogi i domostwa, dysponując jedynie siłą własnych rąk.